Fransaya cavabımız

Fransa Senatının qondarma erməni soyqırımı ilə bağlı məlum qanunu təsdiqləməsi ölkəmizdə bu məsələyə dair geniş müzakirələrin yeni dalğasına təkan verdi. Bu dalğada ən müxtəlif düşüncələrə - praqmatik təkliflərdən tutmuş, ən qeyri-adekvat reaksiyalaradək görmək olar. Amma məncə məsələnin hüquq çərçivəsində həlli ən optimal yol olardı.

Beləliklə məlum qanuna əsasən Fransa ərazisində erməni soyqırımının inkarı 45 min Avro cərimədən 1 illik həbsədək cəza nəzərdə tutulur. Belə olan halda Azərbaycan həmin qanunla mübarizəni bir neçə hüquqi müstəvidə qura bilər:

1. Əvvəla, biz Xocalı soyqırımı ilə bağlı əlimizdə olan bütün dəlil və sübutları Fransa parlamentinə təqdim edərək bu cinayətin soyqırım kimi tanınmasını xahiş edə bilərik. Baxaq, Fransa qanunvericiləri bu xahişimizə necə cavab verəcəklər...

2.  İkincisi, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin üzvləri hər dəfə AŞPA-ya səfərləri zamanı Assambleyanın yerləşdiyi Strasburqda (yəni Fransa ərazisində) toplantı keçirərək bu qanuna etirazlarını bildirib, "erməni soyqırımı olmayıb!" desələr Fransa Femidası pat vəziyyətinə düşəcək. Bir tərəfdən qanuna əsasən bizim deputatlar məhkəməyə cəlb olunmalıdırlar, digər tərəfdən isə onların diplomatik immunitetinin olması məhkəməyə cəlb olunmalarına yol vermir. Ən pis halda Fransa onların vizasını ləğv edə bilər ki, bu halda da Avropa Şurası ilə üz-üzə gələcək və deməli məsələ çıxacaq beynəlxalq müstəvidə müzakirəyə.

3. Azərbaycanda xüsusi fond yaradılır (dövlət vəsaitləri hesabına) və Fransa məhkəməsi tərəfindən Azərbaycan vətəndaşlarına kəsilən cərimələr, məhkəmə xərcləri və s. bu fonddan  ödənilir. Bədnam qanunu pozduğuna görə həbs olunan Azərbaycan vətəndaşlarının ailələrinə müavinətlər də bu fonddan ödənilir. Bir şərtlə ki, Fransaya yollanan hər bir azərbaycanlı rəsmisi və ictimai xadimi ictimai yerlərdə erməni soyqırımı olmadığını israr edir. Bundan sonra Fransa məhkəməsinin hər bir belə halla bağlı qərarına dair İnsan Haqları üzrə Avropa Məhkəməsinə şikayət olunur və Fransa dövləti cərimələnir. Bu halda işi udmaq şansları kifayət qədər yüksəkdir, çünki məlum bədnam qanunun mahiyyəti Avropa İnsan Hüquq və Azadlıqları haqqında Konvensiyasının bir çox müddəaları ilə təzad təşkil edir. Beləliklə, bir neçə bu cür presedentdən sonra qanunun özü barədə İnsan Haqları üzrə Avropa Məhkəməsinə şıkayət vermək olar.
Amma bütün bu tədbirlər yalnız Azərbaycan iqtidarının məsələ ilə bağlı siyasi iradə və qətiyyət nümayiş etdirəcəyi halda mümkündür. Siyasi iradə nümayişi həm də Fransa mükafatlarından imtinadan tutmuş Fransanın ATƏT-in Minsk Qrupundakı həmsədrinin Bakıda rəsmi səviyyədə qəbul etməkdən imtinayadək olmalıdır. 

Biz bu siyasi iradənin nümayişini görə biləcəyikmi? Bilmirəm düzü, amma mən daha çox bunun olmayacağını düşünürəm.